Allah’ın Varlığı ve Birliği

Tevhid inancı; İslam’da Allah inancı “Tevhid” esasına dayanır.

Tevhid; Allah’ı bilmek, O’nun birliğini kabul edip eşi ve benzeri olmadığına inanmaktır. Allah’ın birliği, eşi ve benzeri olmadığı ilkesidir.

İhlas suresi, Allah’ın isimleriyle bu ilkeyi özetler. “De ki, O Allah birdir. Allah Samed’dir. O, doğmamış ve doğurmamıştır. O’nun hiçbir dengi yoktur.”

Allah’ın varlığı ve birliği konusunda akli ve nakli deliller:

Allah’ın varlığı ve birliği delillerine Kur’an-ı Kerim birçok ayette yer vermiştir. İslam âlimleri de bu inancı yerleştirmek için birçok delil ortaya koymuştur.

Bu delillendirmelerdeki amaç, şüphelere karşı inançlı insanları bilinçlendirmek ve akla uygunluğunu göstermektir. Kısaca;  mü ‘mini imanında sabit kılmak, inkâr edeni susturup irşad etmek olarak özetlenebilir. Bilinçli olarak Allah’a inanmayı, imanı tahkike ulaştırmayı sağlar.

Akli Deliller

Akli Deliller: Akıl yoluyla delillendirmelerdir. Aklın prensiplerini kullanarak temellendiren yöntemlerdir.

Gaye ve Nizam delili

Evrende var olan gaye ve nizamdan yola çıkarak Allah’ın birliğini ispatlama yoludur. Bilindiği gibi evrende son derece hassas bir ölçü ve düzen vardır. Her şey değişmeyen kanunlara göre hareket eder. Güneş sistemi ve galaksilerden hücrelere kadar her şey bir ölçüyle yaratılmış ve bir kurala uygun varlığını devam ettirmektedir. Bu kanunlar, düzen ve uyum, o düzeni koyan yüce bir kudrete işaret eder. Çünkü bu sistemin konması ve uyumlu işleyişi kendiliğinden olamaz. Bu düzen ve uyum aynı zamanda yaratıcının birliğini de gösterir. Güneşle canlılar arasındaki hayati ilişkiler, bütün varlıkların tek bir yaratıcı eliyle meydana getirildiğini gösterir.

Her varlığın bir amacı vardır. Hiçbir varlık ve kanun amaçsız değildir. Her varlık amacına uygun hareket etmekle evrendeki uyumu devam ettirir.

Ekmel varlık ve hudus delili

Evrende canlı cansız birçok varlık yer almaktadır. Bu varlıklar sonradan yaratılmıştır. Varlıkların kendiliğinden var olması mümkün olmadığı gibi, varlılarını sürdürmeleri de mümkün değildir. Akıllı işleyen, hassas kanun ve ölçülerle hareket eden varlıkların her şeye gücü yeten bir yaratıcıya ihtiyacı vardır. Her eşyanın yapana, her yazının bir yazana ihtiyacı vardır. O halde varlıkları yaratan ve işleyişi için kanunlar koyan, herşeye gücü yeten ekmel bir varlığa ihtiyacı vardır.

Ekmel varlık; en mükemmel, varlığı kendinden olan, eksiksiz ve bir şeye ihtiyacı olmayan demektir. Ekmel varlık Allah’tır ve varlıklar O’nun tarafından yaratılmıştır.

Nakli Deliller

Nakli deliller: Allah’ın varlığını ve birliğini anlatan Kur’an ayetleri ve hadislerden hareketle delillendirme çalışmalarıdır. Kur’an’da birçok ayet Allah’ın varlığını ve birliğini anlatır. Bunlar üzerinde düşünmeye teşvik eder.

“Andolsun, eğer onlara, “Gökleri ve yeri kim yarattı?” diye sorsan, mutlaka “Allah” derler. De ki: “Hamd, Allah’a mahsustur.” Fakat onların çoğu bilmezler.” (Lokman suresi, 25.)

Ünite Bilgilendirme

• Tevhidin zıddı “şirk”tir. Allah’tan başka varlıkları ve kulları Allah’ın yerine koymak, O’na ait özellikleri (sıfatları) başka varlıklara vermektir. Kur’an Hz.  Lokman’ın diliyle şöyle hatırlatır: “Yavrum! Allah’a ortak koşma, çünkü ortak koşmak elbette büyük bir zulümdür” (Lokman suresi, 13.)

• İslam âlimleri insanlara Allah’ı tanıtan 4 kaynak saymıştır. İnsanın kendisi, fıtratı ve aklı. Varlıklar âlemi, Kur’an-ı Kerim ve Peygamber Efendimiz.

SAYFA TESTİ:

Allah’ın varlığının ve birliğinin delillerine Kur’an’ı Kerim birçok ayette yer vermektedir. İslam âlimleri de bu inancı doğru olarak kazandırmak için birçok delil ortaya koymuşlardır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Allah’ın varlığı ve birliğini delillendirmenin amaçlarından biri kabul edilemez?

A)        Müminlerin imanını temellendirmek ve sağlamlaştırmak

B)         İnkâr edenleri aciz bırakmak

C)         İnanç konusunda şüpheleri ortadan kaldırmak

D)        İnsanların dünya ve ahiret mutluluğunu sağlamak

E)         Dogmatik anlayışı yerleştirmek, sorgulamayı engellemek