Dini Yorum Farklılıklarının Sebepleri

10. Sınıf  – 5. Ünite  (İslam Düşüncesinde İtikadi, Siyasi  ve Fıkhi Yorumlar)

 

İslam dininin iki temel kaynağı vardır; Kur’an’ı Kerim ve onun uygulaması olan sünnettir.

İslam’ın ilk yıllarında Müslümanlar bütün sorularına doğrudan Peygamber Efendimizden cevap alıyorlardı. Onun çözümleri kabul ediliyor, kişilerde farklı anlayışlar oluşmuyordu.

Hz. Muhammed’in vefatından sonra O’na danışma imkânı kalmadı. Özellikle İslam’ın farklı coğrafyalara yayılması ile yeni kültürlerle karşılaşıldı. Bu durum yeni yeni sorunlar çıkardı. Çözüm arayışında yine İslam’ın temel kaynaklarına müracaat edildi. Bu durum, siyasi ve ameli birçok konuda farklı yorumları beraberinde getirdi.

Yorum farklıklarının sebepleri

İnsan unsuru

Din anlayışındaki yorum farklılıklarının temel sebeplerinden birincisi insan unsurudur. İnsanların fiziki yapıları birbirinden farklı olduğu gibi; duygu, düşünce, birikim ve olaylara bakışı da farklıdır. Aynı kitabı okuyan insanların bile kitap hakkında yorumları birbirinden farklılık arz eder. Bu farklı değerlendirme, dinin yorumlanmasında da kendini gösterir.

Tarih boyunca İslam âlimleri kendi bilgi birikimi ve günün şartlarına göre ayet ve hadisleri yorumlamışlardır. Bazen birbirlerinden farklı sonuçlara ulaşmışlardır.

Toplum unsuru ve sosyal sebepler

Her toplumda kültür, ekonomik yapı, siyasi durum, iklim ve coğrafya, göç ve afetler gibi sosyal olaylar birbirinden farklıdır. Bu fark, din anlayışlarına da yansır. Toplum ve birey arasındaki etkileşim karşılıklıdır. Bireylerdeki değişi toplumu etkilediği gibi, toplumdaki değişim de bireyleri etkiler.

Her insan, içinde yaşadığı toplumun ve zamanın çocuğudur denir. Çünkü insanlar yaşadıkları toplumun kültüründen, eğitiminden ve yaşanan olaylarından etkilenir. Böylece farklı toplumlarda din anlayışında farklı yorumlar doğmuştur.

–Coğrafi ortam: Din anlayışında farklılıkların oluşmasında coğrafi şartların da etkisi vardır. Coğrafi şartlar örf ve adetleri, yaşama biçimlerini de etkilemektedir.

–Siyasi yapı: Siyasi olaylar, siyasi görüşlerin farklılığı; farklı din anlayışlarını doğmasında etkili olmuştur. Hz. Muhammed’in vefatından sonra halifenin seçimi ve konumu konularında farklı düşünceler ortaya çıkmıştır.

Dini metinlere yaklaşım

Din anlayışındaki yorum farklılıklarından bazıları dini metinlerden kaynaklanmıştır. Kur’an ayetlerindeki ve hadislerdeki bazı kavramlar, kapalılıklar; yorumlamada farklılıkları beraberinde getirmiştir.

İnsanın; -Kişilik ve düşünce yapısı, -Bakış açısı, -Eğitimi, tecrübesi, -Psikolojik yapısı, -Çevresi ve kültür ortamı, -Yaklaşım tarzı

Toplumun; -Dili, kültürü, örf ve adetleri, -Yaşadığı sosyal değişme, -Siyasi ve ekonomik yapısı, -Tarihsel birikimi, -İklimi ve coğrafi şartları, -Yabancı kültürlerle etkileşimi, -Yaşadığı olaylar, göçler,

Farklı yorumlara kaynaklık etmiştir.

Ünite Bilgilendirme

·            DİN ve DİNİ ANLAYIŞ

DİN;

Kur’an ve sünnet, dinin esasıdır.

Vahye dayanır,

Tektir,

Evrenseldir,

Hükümleri değişmez,

Bağlayıcıdır.

DİNİ ANLAYIŞ;

Dinin aslı değil, yorumudur,

Vahiy değil, kişilerin yorumudur,

Birden fazla dini anlayış vardır,

Bölgeseldir,

Değişebilir,

Sadece benimseyen kişiyi bağlar.

 

SAYFA TESTİ:

İnsanların fiziki çevresi onların yaşam koşullarını, yapı malzemelerini, giyim ve kuşam gibi birçok durumda belirleyicidir. Örneğin dindeki örtünme emri bir toplumun kendi kıyafet kültürüne göre yerine getirilir. Bu durum dinin emrini değiştirmez. Çünkü esas olan örtünmedir. Yaşam koşulları, buna benzer farklı yorum ve uygulamaları beraberinde getirmiştir.

Parçada İslam düşüncesindeki yorum farklılıklarının oluşması üzerinde hangi etkenden bahsedilmiştir?

A)        Toplumun yaşadığı sosyal değişme

B)         Toplumun tarihsel birikimi

C)         Toplumun siyasi ve ekonomik yapısı

D)         İklim ve coğrafi şartlar

E)         İnsanın düşünce yapısı ve bakış açısı

 

 

 

ÇÖZÜM: “İnsanların fiziki çevresi” ifadesi, coğrafi ortamı göstermektedir. Parçada fiziki çevrenin yapı ve giyim kültürü üzerindeki etkisinden bahsedilmiş ve örnek verilmiştir. Son cümlede “yaşam koşulları” ifadesi de coğrafi ortamı işaret etmektedir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.