İslam Düşüncesinde Fıkhi Yorumlar

Fıkıh, İslam’ın ibadet ve sosyal hayatla ilgili konularına dair hükümleridir.

Allah-insan (ibadet), insan –toplum (muamelat) ilişkilerine dair hükümleri kapsar. Bu anlamda fıkıh, İslam hukuku çalışmalarıdır.

Fıkhi yorumlar, ibadetler ve günlük hayatla ilgili konularda faklı yorumları içerir. İslam âlimleri bu konularda Kur’an’ın ilkelerinin doğru anlaşılması için araştırmalar yapmış ve eserler ortaya koymuştur.

Hanefilik

Ebu Hanife’nin görüşleri etrafında şekillenmiş ve yaygınlaşmış bir fıkhi mezheptir. Asıl adı Numan b. Sabit olup, Kufe’de doğmuş Bağdat’ta vefat etmiştir. İslam dünyasındaki etkisi sebebiyle “İmam-ı Azam” olarak bilinir.

Ebu Hanife Kufe’de gelişen “rey ekolü” çevresinde yetişmiş ve bu ekolü devam ettirmiştir. Rey ekolü hüküm çıkarmada Kur’an ve sünnet yanında aklı esas alan bir yaklaşımdır.

İnanç esaslarını ele aldığı “el-Fıkh’ül Ekber” adlı eseri vardır. Hanefilik Türkiye, Kafkasya, Orta Asya, Pakistan be Balkanlarda yaygındır.

Şafiilik

İmam Şafi’nin görüşleri etrafında şekillenmiş bir fıkhi mezheptir. Asıl adı Muhammed b. İdris Eş-Şafi’dir. Gazze’de doğmuş Mısır’da vefat etmiştir.

Fıkıh usulüne dair “er-Risale” ve “el-Ümm “adlı eserleri vardır. Şafiilik daha çok Mısır bölgesinde, Endonezya, Malezya ve Türkiye’de mensupları vardır.

Malikilik

İmam Malik’in görüşleri etrafında şekillenmiş bir fıkhi mezheptir. Asıl adı Malik b. Enes’tir. Medine’de doğmuş ve orada vefat etmiştir. İmam Malik’in en önemli eseri Hadis alanındaki “el-Muvatta” adlı eseridir. Malikilik daha çok Kuzey Afrika’da yaygındır.

Hanbelilik

Ahmed b. Hanbel’in görüşleri etrafında şekillenmiş bir fıkhi mezheptir. Bağdat’ta doğmuş ve orada vefat etmiştir. Aynı zamanda büyük bir hadis âlimidir. En önemli eseri hadis alanındaki “el-Müsned” adlı eseridir. Hanbelilik daha çok Arap yarımadasında yaygındır.

Ayrıca İmamiye Şia’sının Ameli/Fıkhi yorumu;      Caferilik

Caferilik Şiilikte imamiye ekolünün fıkhi mezhebidir. İmam Cafer-i Sadık’ın görüşleri etrafında şekillenmiştir. Cafer-i sadık Medine’de doğmuş ve yaşamıştır. Ehli sünnet âlimleri tarafından da sayılan, değer verilen bir şahsiyettir.

Caferilik Hanefi mezhebine yakın bir ekoldür. Temel konularda aralarında ittifak vardır. Caferiliğin diğer fıkhi mezheplerden ayrıldığı bazı konular vardır. Abdestte çıplak ayağa mesh edebilmek, farz namazları birleştirmek (cem-i takdim) ve ezanda ‘eşhedüenne aliyyün veliyyullah” demek gibi. Caferilik daha çok İran ve Irak bölgelerinde yaygındır.

Ünite Bilgilendirme

·                “ Ey iman edenler! Allah’a itaat edin. Peygamber’e itaat edin ve sizden olan ulu’l-emre (idarecilere) de. Herhangi bir hususta anlaşmazlığa düştüğünüz takdirde, Allah’a ve ahiret gününe gerçekten inanıyorsanız, onu Allah ve Resûlüne arz edin. Bu, daha iyidir, sonuç bakımından da daha güzeldir” , ayeti fıkhi konularda Müslümanların başvuracağı kaynaklara işaret etmektedir. (Nisa suresi, 59.)

SAYFA TESTİ:

Tasavvufi yorumlar, ahlakla ilgili farklı yorumları içerir. İslam’ın temel ilkelerinden hareket ederek ahlakı güzelleştirmek ve ruhu yüceltmeye çalışarak Allah’a ulaşma yoludur. Tasavvufi düşüncenin amacı kişilerin ahlakını güzelleştirmek, kulluk bilincini artırmak, insanın manevi yönünü canlı tutmaktır. Böylece kalplere Allah ve insan sevgisini yerleştirmek, insanları kötülüklerden uzaklaştırıp iyiliklere yönlendirmek ister.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi tasavvufi yorum ve anlayışlardan biri değildir?

A)        Malikilik

B)         Kadirilik

C)         Nakşibendilik

D)        Yesevilik

E)         Alevilik-Bektaşilik