Kur’an-ı Kerimde İnsan ve Özellikleri

Kur’an- kerimde insanın yaratılışından gelen bazı özelliklerine değinilmiştir.

Kur’an esas olarak güzel özelliklere değinir ve örnek insan özelliklerini tanıtır.

Bu güzel tutumların örnek alınmasını emreder.

-Kur’an göre insan “Ahsen-i takvim” yani en güzel biçim ve nitelikte yaratılmıştır. Bu niteliğe uygun hareket edilmesi istenir. (Tin suresi, 4.)

-Göklerin, yerin ve dağların yüklenmediği emaneti yani kulluk görevini insan yüklenmiştir. (Ahzab suresi, 72)

-İnsan, yeryüzünün halifesi seçilmiştir. (Bakara suresi, 30)

-İnsan, Allah’a kulluk etmesi için yaratılmıştır. (Zariyat suresi, 56.)

-İnsan, davranışlarından sorumlu kılınmış ve bunu için akıl ve irade verilmiştir.

-İnsan başıboş bırakılmamıştır. “Sizi boşuna yarattığımızı ve bize tekrar döndürülmeyeceğinizi mi sandınız?” (Müminun suresi, 115.)

Bazı özellikleri şöyle sıralayabiliriz.

İnançlıdır. (Bakara suresi, 177.) Adaletlidir. (Nisa suresi, 58.) Doğru ve dürüsttür. (Hac suresi, 30.) Güvenilirdir. (Araf suresi, 68.) Aklını kullanan, okuyan ve araştırandır. (isra suresi, 72) Affedicidir. (Nur suresi, 22.) Sabırlı ve öfkesini kontrol edendir. (Bakara suresi, 155.) Yardımseverdir. İyilikten yanadır. (Nisa suresi, 56.) (Tevbe suresi, 7.) Güzel söz söyler. (İsra suresi, 53.) Hile yapmaz, iftira etmez. (Rahman suresi, 8.) (Nisa suresi, 112.) İffetlidir. (Şura suresi,37-39.)

Kur’an ayetleri insanın bazı zayıf yanlarına da işaret eder

-İnsan zayıf yaratılmıştır. “Allah insanın (yükünü) hafifletmek ister. Çünkü insan zayıf yaratılmıştır.” (Nisa suresi, 28.) Buna göre Allah tekliflerini insanın kaldırabileceği şekilde yüklemiştir.

-İnsan nankördür. İnsanın nankörlük edebileceğine işaret eder. İnsanı şükretmeye ve zulme girmemeye davet için ondaki potansiyeli gösterir. “O size istediğiniz her şeyden verdi. Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız sayamazsınız. Doğrusu insan çok zalim ve çok nankördür.” (İbrahim suresi, 34.)

-İnsan acelecidir. İnsanın psikolojik yönüne ve fıtratında var olan aceleciliğe işaret eder. Bu onu sabra, menfaat için aceleci olmamaya, ahiret mükâfatını düşünmeye eder. “İnsan hayır istediği gibi şerri de ister. İnsan pek acelecidir.” (İsra suresi, 11.)

-İnsan hırslıdır. Mal kazanma hususunda ölçüsüz hırs göstermemeye davet eder. “ Gerçekten insan pek hırslı yaratılmıştır.” (Mearic suresi, 19.)

-İnsan tartışmayı sever. Üstün gelme, öne çıkma konusunda hakperest davranmaya; cidal ve tartışmadan uzak kalmaya davet eder.  “Andolsun, biz bu Kur’an’da insanlar için her türlü misali değişik şekillerde açıkladık. Fakat insan tartışmaya her şeyden daha çok düşkündür.”  (Kehf suresi, 54.)

-İnsan inatçıdır. İnsanda var olan inatçılık huyu hatırlatılıp, doğrular karşısında inatçı davranmamaya davet eder. (İsra suresi, 89.)

Ünite Bilgilendirme

• Kur’an’a göre en güzel örnek Peygamber Efendimizdir (s.a.v.): “Andolsun, Allah’ın Resulünde sizin için; Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.” (Ahzab suresi, 21.)

SAYFA TESTİ:

–   “Sana ölüm gelinceye kadar Rabbine ibadet et.” (Hicr suresi, 99.)

–   “Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zariyat suresi, 56.)

Yukarıdaki ayetlerden insanla ilgili hangi ortak yargıya ulaşılabilir?

A)      En güzel surette yaratılmış bir varlıktır.

B)       Yaratılmasının temel amacı Allah’a kulluktur.

C)       Davranışlarından sorumlu bir varlıktır.

D)      İradesi sınırlıdır.

E)       Zayıf yaratılmıştır.