Türklerin Müslüman Olmaları

Türklerin Müslümanlarla ilk temasları Hz. Ömer döneminde başlar. İran’ın (Sasani) fethi Türkleri Müslümanlarla komşu yapmıştır.

Abbasiler dönemindeki iyi ilişkiler ve Talas savaşında (751) Türkler Müslümanlarla birlikte Çin’e karşı birlikte savaşması yakın ilişkileri geliştirmiştir.

Ayrıca Horasan ve Türkistan bölgesine hicret eden ve ticaret yapan Müslümanlar İslam’ı tercihte öncülük ettiler. 9. Yüzyıldan itibaren Türkler büyük guruplar haline İslamiyet’e girmeye başladı.

Horasan ve Türkistan bölgesinde İslam’ın benimsenmesinde en önemli rol Ehl-i beyt mensuplarınındır. Emevi baskısı sonucu hicret eden bu ilk Müslümanlar bu bölgeye yerleşerek İslam’ın ilk tohumlarını atmışlardır. Türkler arasında yetişen Ahmed Yesevi gibi mutasavvıflar İslam inancının tüm coğrafyaya yayılmasına öncülük etmiştir.

1071 Malazgirt zaferi Türklerin Anadolu’ya geçiş tarihidir. Özellikle Horasan’dan Anadolu’ya göç eden Mutasavvıflar Müslümanlığın yayılmasında büyük rol oynamıştır. Bunlar arasında Mevlana, Hacı Bektaş Veli, Ahi Evran ve Sarı Saltuk gibi isimler en önemlileridir.

1361 Edirne’nin fethinden sonra İslam dini Balkanlara yayılmaya başladı. Anadolu ve balkanlarda İslam’ın yayılmasında Türkmen boylarını yerleşmesinin, Ribatların, Fütüvvet ve Ahilik teşkilatlarının etkisi önemlidir.

Bazı kavramlar

Fakih

Sözlükte dikkatli ince anlayışlı ve bir alanı ayrıntılı bir şekilde bilen âlim anlamlarına gelir. Terim olarak; din bilgini, Fıkıh alimi yani İslam hukukçusu demektir. Her devirde dini ve hukuki meseleleri, temel kaynakların ışığında, devrin şart ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak çözüme kavuşturan fakihler her zaman yetişmiştir.

Veli

Tasavvufi anlamda bir mümin sıfatı olarak; Allah’ın dostu ve sevgili kulu demektir. Kur’an’da salih ve muttaki (takva sahibi) olan müminlerinAllah’ın dostu (veli) olduğu bildirilmiştir. Tasavvufta ilmi ve örnek yaşatışıyla çevresini etkilemiş büyük şahsiyetler veli ve ermiş kabul edilmiştir.

Alim

Çok ve derin bilgiye sahip olan demektir. İslami ilimlerden biri veya birkaçı üzerinde geniş bilgi sahibi olan ve alanında çığır açıcı eserler vermiş büyük İslam bilginleri için kullanılan vasıftır.

Ribat

Sınırlarda ve uç karakollarda vatanı korumak için nöbet tutan Müslümanlara ve bu bölgeye denir. Ayrıca Allah yolunda mücahede etmeyi, güçlü bir birlik oluşturmayı ve vatanı savunmada her türlü hazırlığı yapmayı ifade eder.

Fütüvvet

Gençlik ve yiğitlik anlamlarına gelir. Başlangıçta tasavvufta, sofrayı herkese açma ve herkese ikramda bulunma anlamında kullanılmıştır. Zamanla İslam’ın tanıtılmasına hizmet eden bir kurum haline gelmiştir.

Ahilik

Anadolu’da Ahi Evran tarafından kurulan, dini, ahlaki kurallarla iktisadi kuralları birleştiren ve sosyal bir yapıya kavuşturan teşkilattır. Ticaret mensuplarına ahlaki ve mesleki kurallar getirmiş, toplum hayatına olumlu katkılar sağlamıştır.

Ünite Bilgilendirme

·             “Kim Allah’a ve Peygambere itaat ederse, işte onlar, Allah’ın kendilerine nimet verdiği peygamberlerle, sıddîklarla, şehidlerle ve iyi kimselerle birliktedirler. Bunlar ne güzel arkadaştır.” (Nisa suresi, 69.)

SAYFA TESTİ:

Horasan ve Türkistan bölgesinde İslam’ın benimsenmesinde en önemli rol Ehl-i beyt mensuplarınındır. Emevi baskısı sonucu hicret eden bu ilk Müslümanlar bu bölgeye yerleşerek İslam’ın ilk tohumlarını atmışlardır. Türkler arasında yetişen Ahmed Yesevi gibi mutasavvıflar İslam inancının tüm coğrafyaya yayılmasına öncülük etmiştir.

Horasan-Türkistan bölgesi için parçada verilen listeye aşağıdakilerden hangisi eklenemez?

A)      Ribatlar

B)       Talas savaşıyla başlayan iyi ilişkiler

C)       Fütüvvet teşkilatı

D)      Ahilik teşkilatı

E)       Müslüman tüccarlar